Dziecko w świecie technologii - na co możemy pozwolić, a czego się wystrzegać

Małe dziecko, ledwie potrafiące mówić, które sprawnie posługuje się tabletem czy smartfonem, to coraz częstszy widok. Ze względu na prostotę w manipulacji nowymi technologiami i ilość bodźców, które dostarczają, nowe technologie są dla dzieci bardzo atrakcyjnymi zabawkami. Niemniej jednak, korzystanie przez dzieci z tego typu urządzeń budzi sporo kontrowersji. W związku z tym, wielu rodziców zadaje sobie pytanie jak używanie nowych technologii wpływa na dzieci oraz na co możemy im pozwolić, a czego się wystrzegać.

Umiarkowane korzystanie ze specjalnie zaprojektowanych aplikacji dostosowanych do wieku dziecka może wspomagać rozwój umiejętności jak czytanie, liczenie itp. Jednak długoterminowy wpływ nowych technologii na małe dzieci pozostaje niezbadany, dlatego pozwalając maluchom na ich używanie, musimy wykazać się ostrożnością.

Co każdy rodzic powinien wiedzieć o wpływie technologii na małe dzieci?

1. Tablet nie może zastąpić tradycyjnej zabawy

Lepienie z plasteliny, budowanie z klocków, rysowanie itd. to nie tylko zabawa, ale także czynności, które pozwalają dziecku rozwinąć tzw. małą motorykę, czyli zdolność sprawnego posługiwania się dłońmi oraz koordynację wzrokowo-ruchową. Tymczasem do obsługi telefonu dotykowego czy tabletu wystarczają bardzo proste gesty, zaledwie przesuwanie palcem po ekranie. W związku z tym, zbyt wczesne ich wprowadzenie i pozwalanie dziecku na częste korzystanie z tych urządzeń może zaburzyć rozwój umiejętności, które są niezwykle istotne dla dalszego rozwoju dziecka.

Co więcej, tablet, czy smartfon pozbawia dziecko wielokanałowej stymulacji sensorycznej, której dostarcza mu tradycyjna zabawa. Korzystanie z tabletu, czy smartfona wiąże się z silnym ograniczeniem wrażeń zmysłowych, gdyż dziecko pozostaje nieruchome, w siedzącej pozycji, poruszając zaledwie ręką, natomiast bawiąc się w “tradycyjny” sposób, dziecko się rusza, wącha, dotyka, manipuluje. Jesto to niezwykle ważne, ponieważ pozwala dziecku rozwijać zmysły oraz zdolność integracji sygnałów zmysłowych.

2. Smartfon nie powinien służyć jako uspokajacz

Smartfon często służy rodzicom jako szybki uspokajacz dziecka. Zazwyczaj skutecznie zajmuje dziecko, więc rodzice korzystają z tej opcji nie tylko w domu ale i w miejscach publicznych: poczekalniach, restauracjach, środkach komunikacji, kiedy dziecko zaczyna się nudzić i niecierpliwić.

Niestety uspokajanie rozdrażnionego dziecka przy pomocy smartfona może mieć długofalowe negatywne skutki w postaci zaburzeń regulacji emocjonalnej. Smartfon czy tablet nie uczy dziecka jak radzić sobie z trudnymi emocjami. W takich sytuacjach to nie tablet powinien być rozwiązaniem, lecz emocjonalna obecność rodzica, jego opieka i emocjonalne wsparcie. Co więcej, badania i obserwacje psychologów potwierdzają, że korzystanie przez dzieci z nowych technologii często powoduje niepożądane efekty i zachowania. W związku z tym, nawet jeśli jest to skuteczny uspokajacz - to tylko na chwilę, ponieważ w dalszej perspektywie powoduje bardzo często osowiałosć, rozdrażnienie, trudności ze snem, płaczliwość, brak apetytu, a także trudności w rozwoju mowy.

3. Mądry rodzic w świecie technologii

Co na temat korzystania z nowych technologii mówią eksperci?

Zgodnie ze stanowiskiem Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej, dzieci poniżej 1,5 roku życia nie powinny oglądać telewizji ani korzystać z nowych technologii

Udostępniając je małemu dziecku, rodzice powinni pamiętać o kilku bardzo ważnych kwestiach:

•Ostrożnie analizować programy/ gry/ aplikacje, które udostępniamy dziecku

•Gry czy bajki powinny stanowić pretekst do rozmowy z dzieckiem, rodzic powinien wyjaśniać co się w nich dzieje
•Urządzenia jak telewizor, komputer, tablet itp. nie mogą znajdować się w pomieszczeniu w którym dziecko śpi - niebieskie światło emitowane przez te urządzenia zaburza rytm czuwania i snu oraz obniża jakość snu. Ponadto promieniowanie elektromagnetyczne generowane przez wi-fi i urządzenia elektryczne zaburza jakość wypoczynku, powoduje rozdrażnienie i zmęczenie
•Dziecko nie powinno towarzyszyć rodzicom w oglądaniu programów przeznaczonych dla dorosłych, nawet jeśli nie ogląda ich aktywnie, tylko bawi się obok
•Warto skorzystać z możliwości blokowania opcji, z których dzieci nie powinny korzystać
•Szczególnie ostrożni powinniśmy być w umożliwianiu dzieciom korzystania z urządzeń podłączonych do internetu, pamiętajmy, że możemy wyłączyć internet i umożliwić dziecku korzystanie tylko z pewnych opcji jak bajki, czy gry edukacyjne
•Dla dzieci w wieku 2-5 lat zaleca się maksymalnie 1 godzinę kontaktu z mediami dziennie
•Kiedy nie korzystamy z mediów, powinniśmy je wyłączać - telewizor czy komputer nie powinny “grać” w tle
•Chrońmy dzieci przed ekspozycją na przemoc i treści niedostosowane do ich wieku

Nowe technologie to bardzo młoda dziedzina, więc ich dalekosiężny wpływ na rozwój nie jest jeszcze dobrze zbadany. W świecie, w którym jesteśmy zewsząd otoczeni przez ekrany, nie da się uniknąć kontaktu z technologią i całkowite odcinanie się od niej nie jest też potrzebne, ponieważ stanowi ona nieodłączny element naszego życia. Jednak niezwykle istotne jest abyśmy jako rodzice dbali o to, aby nasze dzieci korzystały z nich w bezpieczny i dostosowany do ich możliwości sposób.